Każda prowadzona działalność i świadczenie usług podlega aspektom prawnym. Muszą zostać spełnione konkretne kryteria i zasady, aby możliwe było przepisowe świadczenie usług i tym samym ograniczone ryzyko kar. Rozpędzający się proces cyfryzacji spowodował, że wiele usług zostało przeniesionych do Internetu. To spowodowało prężny rozwój e-commerce i aplikacji obsługiwanych na urządzeniach mobilnych. Wymaga to jednak od przedsiębiorców i właścicieli firm dostosowania się do regulacji prawnych obowiązujących dla danego obszaru działalności. Jeśli chodzi o świadczone usługi drogą elektroniczną za pośrednictwem aplikacji, to wymaga się od przedsiębiorcy udostępnienia jej użytkownikowi konkretnych danych i informacji. Jest to ściśle związane z koniecznością stworzenia i udostępnienia do ogólnego wglądu regulaminu aplikacji mobilnej. Regulamin aplikacji mobilnej jest dokumentem, który reguluje warunki współpracy właściciela aplikacji i jego użytkownika. To właśnie on pozwala zrozumieć konsumentowi, na jakich zasadach są świadczone usługi drogą elektroniczną, jakie są jego obowiązki i prawa, a także do czego ma prawo właściciel aplikacji, a jakie są czyny zabronione. Regulamin jest również źródłem danych firmy i administratora. Ostateczna jego treść zależy jednak od rodzaju aplikacji i świadczonych za jej pośrednictwem usług. Zatem kluczowe jest, aby regulamin pod względem merytorycznym był dopasowany do konkretnego projektu.
Podstawowa trudność wynika z niedostatecznej znajomości aspektów prawnych i ustaw, które regulują zarówno konieczność tworzenia regulaminu aplikacji, jak i jego zawartości. W wielu przypadkach prowadzi to do konsekwencji prawnych, które oznaczają dla właściciela karę grzywny. Na firmie spoczywa obowiązek informacyjny, z którego musi się ona wywiązać we właściwy sposób.
Większość aplikacji mobilnych posiada regulamin. Twórcy aplikacji są więc świadomi, że musi się on w niej znaleźć, w dodatku w takim miejscu, aby był łatwo dostępny dla każdego użytkownika. Tworzenie regulaminu aplikacji mobilnej jest jednak czynnością, która wymusza na twórcy znajomość aspektów prawnych. Nasza Kancelaria Prawna kompleksowo zajmuje się tworzeniem regulaminów aplikacji i wszelkich innych dokumentów dodatkowych, jakie są z nimi związane. Dbamy o interesy naszych klientów biznesowych i o stabilne prawne fundamenty korzystania z aplikacji przez użytkowników.
Co to jest aplikacja mobilna?
Jest to oprogramowanie zainstalowane na urządzeniu mobilnym, a więc tablecie lub smartfonie w celu korzystania z określonych usług za jego pośrednictwem. Aplikacje mogą posiadać wiele funkcjonalności, a użytkownik w wielu przypadkach ma możliwość ich wyboru tak, aby aplikację najlepiej dopasować do swoich potrzeb. Aplikacje powstają dla bardzo różnych celów, mają zróżnicowany charakter i dostarczają odbiorcom innych udogodnień. Mogą być darmowe lub płatne. Często jest też tak, że w obrębie jednej aplikacji do wyboru są pakiety darmowe i płatne (te mają więcej funkcji i tym samym pozwalają użytkownikowi na podejmowanie więcej działań i aktywności).
Wyróżnić można kilka rodzajów aplikacji, co dla regulaminu ma duże znaczenie. Dużą popularnością cieszą się aplikacje multimedialne, które dostarczają użytkownikowi rozrywki, ale i są pomocne w codziennych obowiązkach domowych i biznesowych, są to np. aplikacje do słuchania muzyki i odtwarzania filmów, ale i monitorowania swojej codziennej aktywności czy planowania zajęć. Branżę aplikacji bez wątpienia zmieniły aplikacje finansowe. W ten sposób udowodniono, że można swoimi finansami zarządzać przy pomocy telefonu. Mobilność bankowa pozwala na wykonywanie przelewów, składanie wniosków o pożyczkę, dokonywanie płatności, wysyłkę niezbędnych dokumentów, a nawet kontrolowanie swoich wydatków dzięki dostępnym automatycznie generowanym raportom.
Do najpopularniejszych aplikacji należą aplikacje społecznościowe, jak Facebook czy Twitter. Umożliwiają kontakt ze znajomymi, jak i nawiązywanie nowych relacji. Z tych aplikacji chętnie korzystają firmy do promowania i reklamowania swoich usług. Jeśli chodzi bezpośrednio o sprzedaż, to powstają aplikacje mCommerce. Sklepy uruchamiają w ten sposób dodatkowy kanał sprzedaży, ułatwiając tym samym swoim klientom zakupy. Podobnie jest w przypadku usługodawców, np. firm kurierskich, restauratorów, hoteli czy linii lotniczych. Tacy przedsiębiorcy także uruchamiają aplikacje dla swoich klientów, aby stworzyć im jeszcze więcej możliwości wygodnego korzystania z oferowanych usług.
Prężny rozwój aplikacji mobilnych
Z raportu „Digital 2022” wynika, że przeciętny użytkownik urządzeń mobilnych spędza na nich średnio 4 godzin i 48 minut. Co ciekawe, 92,5% tego czasu poświęca na aplikacje, a więc to właśnie one są głównym obszarem jego zainteresowań. Z raportów wynika, że użytkownicy instalują aplikacje 230 mld razy rocznie i wydaje się na nie w tym czasie prawie 200 mld dolarów. To tylko potwierdza, jak duży jest ich potencjał. Dane z raportu Sensor Tower potwierdzają, że tendencja wydatków na aplikacje będzie wzrostowa i szacuje się, że w 2025 roku mają one osiągnąć próg 270 mld dolarów.
Rynek aplikacji mobilnych rośnie więc w siłę, co jest bezpośrednio związane z nawykami współczesnego społeczeństwa. Ludzie traktują swoje smartfony już nie tylko w kontekście urządzeń, które pozwalają im nawiązać kontakt z bliskimi. Dla wielu są to ich centra dowodzenia umożliwiające codzienne planowanie obowiązków, zarządzanie finansami, kontrolowanie swojego zdrowia i promowanie swoich usług i marki. W ramach aplikacji użytkownik może też szybko dokonać zakupów, zapisać swoje ulubione produkty i wygenerować kody zniżkowe, co całkowicie zmieniło branżę e-commerce. Sprzedawcy dostrzegli ogromną wartość w aplikacjach, które im z kolei dostarczają cennych danych o klientach i ich preferencjach. To zaś pozwala im na lepsze dopasowanie oferty do potrzeb grupy docelowej. Wszystko to jednak jest związane z zarządzaniem danymi osobowymi użytkowników.
Im szybciej i bardziej rozwijają się aplikacje, tym większą uwagę poświęca się aspektom prawnym, jakie są z tym związane. Tworząc aplikację, trzeba pamiętać, że musi ona być bezpieczna dla danych obu stron – firmy i użytkownika. Zarządzanie danymi stanowi obecnie jedno z największych wyzwań cyfrowej rzeczywistości. Ustawa o ochronie danych osobowych w szczegółowy sposób określa, jakie są prawa i obowiązki osób wymagających udostępniania danych i osobowych, a także jakie czynności musi wykonać, a jakich może odmówić osoba, której tej dane dotyczą.
Regulamin aplikacji mobilnej zgodny z obowiązującym prawem
Żadna z ustaw jednoznacznie nie wskazuje na obowiązek tworzenia regulaminu aplikacji mobilnej. Musi on jednak być dostępny dla użytkowników aplikacji, co z kolei wynika z jego charakteru i roli. Za jego pośrednictwem użytkownikowi udostępniane są dane, które musi on otrzymać od właściciela aplikacji. Zgodnie z ustawą o świadczeniu usług drogą elektroniczną świadczenie usług drogą elektroniczną jest związane z przekazem danych przez usługodawcę na żądanie usługobiorcy. Ponadto aplikacja przetwarzająca dane osobowe musi zawierać wszelkie informacje (zawarte w regulaminie) dotyczące Rozporządzenia 2016/679 (RODO). Wynika z niego m.in. obowiązek usługodawcy do udostępnienia usługobiorcy konkretnych informacji: danych administratora, podstaw prawnych dotyczących przetwarzania danych osobowych, okresu przechowywania danych, prawa do cofnięcia wcześniej wyrażonej zgody na przetwarzanie danych osobowych i kategorii odbiorców danych osobowych, jeśli są one przekazywane dalej do podmiotów zewnętrznych.
Regulamin aplikacji mobilnej jest też związany z zawarciem umowy na odległość. Wymusza to na właścicielu aplikacji udostępnienia informacji, które wynikają z art. 12 ustawy o prawach konsumenta. Wśród nich są: adres, pod który można składać reklamację, sposób porozumiewania się z konsumentami, cena za świadczone usługi (z uwzględnieniem podatków), sposób i termin zapłaty, a także adres przedsiębiorstwa i jego poczty elektronicznej.
Podstawowe (i nie tylko) elementy profesjonalnego regulaminu aplikacji mobilnej
Elementy, które muszą się znaleźć w regulaminie aplikacji mobilnej wynikają więc bezpośrednio z ustaw i regulacji prawnych, które obowiązują dla aplikacji. Do tych podstawowych zalicza się:
- dane właściciela aplikacji,
- zakres i rodzaj świadczonych usług drogą elektroniczną,
- warunki, na jakich świadczone są usługi, co dotyczy wszelkiego rodzaju płatności, terminów czy sposobu realizacji usługi,
- warunki zarówno zawierania, jak i rozwiązywania umów,
- warunki techniczne, jakie należy spełnić, aby możliwe było korzystanie z aplikacji,
- zakres funkcjonalności związany z aplikacją,
- warunki odstąpienia od umowy,
- sposób, w jaki można składać reklamację,
- zasady, na jakich możliwe jest założenie konta w aplikacji (jeśli jest taka opcja)
Ostateczna forma regulaminu aplikacji zawsze powinna być związana ze specyfiką działalności firmy i świadczonych usług. W większości przypadków obejmuje też politykę prywatności.
Należy ponadto zwrócić uwagę na niedozwolone klauzule umowne. Jeśli regulamin je zawiera, to może to prowadzić do poważnych konsekwencji dla właściciela aplikacji, w tym kar pieniężnych. Trzeba wiedzieć, że takie niedozwolone klauzule nie są wiążące dla konsumenta. Do takich zapisów zaliczamy m.in. regulacje dotyczące ograniczonych uprawnień konsumenta do odstąpienia od umowy, która została zawarta na odległość.
Gotowy czy pisany od podstaw regulamin aplikacji mobilnej?
Właściciel aplikacji powinien pamiętać o obowiązkach związanych z publikacją informacji, jakie są od niego wymagane i wynikają z ustaw o świadczeniu usług drogą elektroniczną, o ochronie danych osobowych i o prawach konsumenta. Regulamin aplikacji jest więc dokumentem, który w pewnym sensie zabezpiecza interesy właściciela aplikacji, ale też informuje o prawach użytkownika. W sieci można znaleźć gotowe szablony regulaminów, które wystarczy uzupełnić o wymagane dane. Problemem jest jednak ich zgodność z aktualnymi regulacjami prawnymi. Są to regulaminy bardzo ogólne, często w wersji, która nie do końca odpowiada nowelizacjom ustaw. Ponadto każdą aplikację pod względem prawnym należy rozpatrywać indywidualnie, a jej regulamin musi odpowiadać specyfice świadczonych usług i branży. To wymaga wiedzy prawnej lub fachowej oceny i analizy prawnika.
Aby regulamin był w pełni zgodny z prawem, powinien zostać stworzony od podstaw. Dzięki temu uwzględnia on wszystkie wymagane od właściciela aplikacji elementy. Świadczone usługi zostają przeanalizowane pod względem prawnym, co pozwala na opracowanie dokumentu, który będzie kompleksowo regulował relację przedsiębiorca-użytkownik, a także opisywał w rzetelny i zrozumiały sposób prawa i obowiązki obu stron.
Niedozwolone klauzule umowne a regulamin aplikacji
Regulamin aplikacji mobilnej jest pewnego rodzaju umową, która jest zawierana na odległość. Jest to bezpośrednio związane z obowiązkami wynikającymi z art. 12 ustawy o prawach konsumenta. W takiej sytuacji przedsiębiorca jest zobowiązany do dostarczenia konsumentowi informacji dotyczących m.in. łącznej ceny lub wynagrodzenia za świadczone usługi, adresu, pod który należy kierować reklamację, sposobu i terminu zapłaty, a także funkcjonalności treści cyfrowych.
Koniecznie trzeba też zadbać o to, aby regulamin aplikacji mobilnej nie zawierał niedozwolonych klauzul. Takie postanowienia w żaden sposób nie są wiążące dla konsumenta. Ponadto mogą doprowadzić do bardzo negatywnych skutków dla usługodawcy, co dotyczy m.in. kar finansowych.
Polityka prywatności aplikacji mobilnej lub webowej
Oprócz kwestii powyższych niezmiernie ważne są również postanowienia dotyczące ochrony danych osobowych i ich przetwarzania zgodnie z RODO. Najczęściej te postanowienia umieszczamy w osobnej polityce prywatności.
Jeżeli tworzycie aplikacje mobilną, musicie wyczerpać obowiązek informacyjny względem użytkowników. Należy określić m.in. dane administratora, cele i podstawy przetwarzania, kategorie odbiorców danych, okres przetwarzania danych oraz prawa, jakie przysługują użytkownikom. Co istotne zawsze trzeba uprzednio ustalić, a następnie wskazać cele i podstawy prawne przetwarzania danych osobowych użytkowników. Ważna jest ocena prawna czy założone przed administratora aplikacji cele przetwarzania maja podstawy prawne i są rzeczywiście niezbędne i konieczne.
Podstawy prawne przetwarzania danych osobowych w przypadku aplikacji mobilnej to najczęściej :
1. (art. 6 ust. 1 lit. b) RODO czyli wykonanie umowy (np. o świadczenie usług drogą elektroniczną w ramach aplikacji ) lub podjęcie działań na żądanie użytkownika przed zawarciem umowy (np. założenie konta użytkownika, jeżeli są inne usługi główne w aplikacji).
2. art. 6 ust. 1 lit. a) RODO) czyli zgoda użytkownika np. marketing;
3. (art. 6 ust. 1 lit. c) RODO czyli obowiązek prawny np. rozliczenia podatkowe ;
4. (art. 6 ust. 1 lit. f) RODO czyli prawnie uzasadniony interes administratora np. dochodzenie roszczeń.
Jakie są prawa użytkownika przy przetwarzaniu danych osobowych :
a) prawo dostępu do swoich danych osobowych (art. 15 RODO)
b) prawo sprostowania swoich danych osobowych (art. 16 RODO)
c) prawo usunięcia swoich danych osobowych („prawo do bycia zapomnianym” – art. 17 RODO )
d) prawo ograniczenia przetwarzania sowich danych osobowych (art. 18 RODO)
e) prawo przenoszenia swoich danych osobowych (ar. 20 RODO )
f) prawo do sprzeciwu (art. 21 RODO)
W przypadku stwierdzenia, że przetwarzanie danych osobowych narusza przepisy RODO, użytkownik ma prawo wnieść skargę do organu nadzorczego. W Polsce jest to Prezes Urzędu Ochrony danych Osobowych.
Jeżeli została przez użytkownika wyrażona zgoda na przetwarzanie danych osobowych, w każdym czasie ta zgoda na przetwarzanie swoich danych osobowych może być cofnięta. Szczegóły w zakresie przetwarzania, celów i podstaw prawnych, odbiorców danych, praw znajdują się w kompleksowym dokumencie Polityka prywatności.
Regulamin aplikacji mobilnej po polsku i w innych językach
Regulamin aplikacji musi również być dopasowany do rynku, na który aplikacja jest udostępniana. Jeśli użytkownikami są polscy konsumenci, to regulamin powstaje w oparciu o prawo polskie. Inaczej jest w przypadku, kiedy aplikacja ma charakter międzynarodowy. Wtedy należy regulamin dopasować do rynków zagranicznych i do obowiązującego na nich prawa. Chodzi nie tylko o samą treść merytoryczną, ale też o język, w jakim regulamin jest napisany. Zdarza się więc, że powstaje kilka wersji jednego regulaminu dla jednej aplikacji, aby był on zrozumiały dla każdego użytkownika, do którego aplikacja jest kierowana. Często wymaga to dostosowanie dokumentacji prawnej do prawa obowiązującego na zagranicznych rynkach. Najczęściej jest to rynek najbliższy czyli europejski. Wówczas dokumenty muszą być przygotowane pod ogólny rynek europejski, z uwzględnieniem określonych profesjonalnych klauzul prawnych.
Jeżeli jednak przygotowujesz aplikację mobilną pod określony rynek danego kraju europejskiego, to należy przygotowywać dokumenty w danym języku wedle prawa obcego danego rynku odbiorców. (np. po niemiecku według prawa niemieckiego pod rynek niemiecki, po francusku wedle prawa francuskiego pod rynek francuski, po angielsku wedle prawa brytyjskiego pod rynek UK.
W stosunku do innych rynków zagranicznych, które są pozaeuropejskie, trzeba uwzględniać lokalne przepisy i uwarunkowania prawne. Są to jednak projekty o wiele bardziej zaawansowane, wymagające kompleksowej analizy prawnej danego rynku, gdzie ma być wdrażana aplikacja.
Mamy wieloletnie doświadczenie w tworzeniu regulaminów dla aplikacji. Jesteśmy na bieżąco z aktualnymi regulacjami prawnymi, a także posiadamy wszechstronną wiedzę z zakresu prawa biznesowego. Jeśli potrzebujesz pomocy przy tworzeniu regulaminu, zapraszamy do kontaktu. Oferujemy profesjonalne wsparcie i konkretną pomoc.
