Porady prawne online- e- doręczenia w postępowaniach sądowych.

Na początku lipca, oprócz nowości w postaci elektronizacji postępowań w KRS oraz spółki kapitałowej- PSA, które to były tematyką poprzedniego wpisu na blogu, wejdą w życie przepisy nowelizacji procedury cywilnej, zgodnie z którymi cyfrowe odwzorowania pism procesowych, zawiadomień, wezwań i orzeczeń mają być pełnomocnikom doręczane przez portal informacyjny sądu zamiast dotychczasowej tradycyjnej formy  pocztowej.  Przepisy  o e doręczeniach zostały zredagowane w ustawie z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych, natomiast jeszcze 20 kwietnia br. Sejm przyjął w tym przedmiocie nowelę kodeksu postępowania cywilnego, jak i ustawy antycovidowej. Najistotniejszą zmianą w kodeksie postępowania cywilnego było dodanie po art. 131[1] art. 131[2] w brzmieniu:

„Art. 131[2] § 1. Jeżeli warunki techniczne i organizacyjne sądu to umożliwiają, doręczeń dokonuje się na adres do doręczeń elektronicznych, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych, wpisany do bazy adresów elektronicznych, o której mowa w art. 25 tej ustawy, a w przypadku braku takiego adresu – na adres do doręczeń elektronicznych powiązany z kwalifikowaną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego, z którego adresat wniósł pismo.

§ 2. Doręczenia, o którym mowa w § 1, można dokonać wobec strony będącej osobą fizyczną tylko wtedy, gdy wniosła ona pismo z adresu do doręczeń elektronicznych albo wskazała ten adres jako adres do doręczeń. Nie dotyczy to doręczeń dla przedsiębiorców wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

§ 3. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, warunki techniczne i organizacyjne oraz szczegółowy tryb i sposób dokonywania doręczeń, o których mowa w § 1, mając na względzie zapewnienie skuteczności doręczeń, ochronę praw osób, którym pisma są doręczane, oraz konieczność zapewnienia sprawnego toku postępowania.”.

Początkowo Ministerstwo Sprawiedliwości chciało, by w okresie epidemii, zagrożenia epidemiologicznego i rok po nim – pierwsze pismo procesowe wnoszone przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego albo Prokuratorię Generalną RP – zawierało adres służbowej poczty elektronicznej i numer telefonu. W sytuacji braku możliwości wykorzystania systemu teleinformatycznego, na ten adres miałoby być wysyłane cyfrowe odwzorowania pism procesowych, zawiadomień, wezwań i orzeczeń ze skutkiem doręczenia następnego dnia. Zmodyfikowano to jednak podczas prac w Sejmie wskazując, że pismo ma być doręczane poprzez portal informacyjny sądu, a skutek doręczenia ma następować po 14 dniach. 

3 lipca 2021 r. zaczną więc obowiązywać istotne zmiany w rozpoznawaniu spraw cywilnych. Wiążą się z nimi nowe obowiązki pełnomocników. Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie doręczeń sądowych przez Portal Informacyjny. Wprowadzona zmiana na obecnym etapie, nie ma mieć charakteru stałego, a obowiązywać będzie w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 i w ciągu 12 miesięcy od ich odwołania.

Niestety gdy są nowe regulacje powstają też wątpliwości. Przede wszystkim nie sprecyzowano jak w praktyce będzie wyglądał system doręczeń przez Portal Informacyjny. Na chwilę obecną jest bardzo dużo niewyjaśnionych kwestii.

Zgodnie z ustawą w pierwszym piśmie procesowym wnoszonym przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego konieczne będzie podanie adresu poczty elektronicznej i numeru telefonu przeznaczonego do kontaktu z sądem. Niezastosowanie się  do  powyższego obowiązku stanowić będzie brak formalny pisma. Sąd będzie obligatoryjnie doręczał również profesjonalnemu pełnomocnikowi pisma sądowe przez Portal Informacyjny. Powyższy sposób doręczania nie dotyczy pism, które doręczane są wraz z odpisami pism procesowych stron lub innymi dokumentami niepochodzącymi od sądu. Za datę doręczenia będzie uznawana data zapoznania się przez odbiorcę z pismem umieszczonym w Portalu Informacyjnym. Jednakże w przypadku braku zapoznania się z dokumentem przez stronę lub jej pełnomocnika, pismo uznaje się za doręczone po upływie 14 dni od dnia umieszczenia pisma w Portalu Informacyjnym. Doręczenie pisma za pośrednictwem portalu informacyjnego będzie wywoływać skutki procesowe określone w kodeksie postępowania cywilnego właściwe dla doręczenia pisma sądowego. Przewodniczący zarządzi odstąpienie od doręczenia pisma za pośrednictwem portalu informacyjnego, jeżeli doręczenie będzie niemożliwe ze względu na charakter pisma.

Nowa regulacja prawna zacznie od razu obowiązywać w stosunku do wszystkich sądowych postępowań cywilnych. Nowe przepisy będzie stosować się do postępowań cywilnych wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie przedmiotowej ustawy. Obowiązek wskazywania w pierwszym piśmie procesowym adresu poczty elektronicznej radcy prawnego lub adwokata i numeru telefonu przeznaczonego do kontaktu z sądem stosuje się do pism procesowych wnoszonych w sprawie po dniu wejścia w życie niniejszego przepisu.