2019-12-28
W naszej bieżącej działalności dla e-commerce i nie tylko informujemy klientów o zachodzących zmianach w prawie. W tym roku 31 lipca 2019 została uchwalona ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych, która znowelizowała m. in. Kodeks cywilny oraz Ustawę o prawach konsumenta. Zmiany wejdą w życie 1 czerwca 2020. Pozostaje około 5 miesięcy na przygotowanie dokumentów prawnych do zmian, w tym polskich regulaminów sklepów internetowych.
Porady prawne online. Jakie zmiany w prawie zostały wprowadzone ?
Jako prawnik online postaramy się wyczerpująco przeanalizować poniżej wprowadzone zmiany.
W kodeksie cywilnym zostały rozszerzone pewne prawa konsumenta na jednoosobowe firmy. W związku z powyższym została niejako stworzona nowa kategoria podmiotów w obrocie gospodarczym, co budzi duże kontrowersje.
Najpierw przyjrzyjmy się szczegółowo tym zmianom.
Nowy Art. 385 z indeksem 5 KC brzmi następująco „Przepisy dotyczące konsumenta, zawarte w art. 3851-3853, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.”
Nowy art. 556 z indeksem 4 oraz art. 556 z indeksem 5 KC– w rozdziale poświęconym odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej brzmią następująco.
Art. 556 z indeksem 4 KC „Zawarte w niniejszym dziale przepisy dotyczące konsumenta, z wyjątkiem art. 558 § 1 zdanie drugie, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.”
Art. 556 z indeksem 5 KC brzmi następująco :
„Przepisów art. 563 oraz art. 567 § 2 dotyczących kupującego nie stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. “
Podobnie zmianie uległ przepis art. 576 z indeksem 4 KC
„Art. 576 z indeksem 5 Przepisy dotyczące konsumenta, zawarte w niniejszym dziale, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.”
W związku z nowymi przepisami Kodeksu cywilnego został dodany również art. 38a do Ustawy o prawach konsumenta.
Nowy przepis będzie brzmiał następująco :
,,Art. 38a Przepisy dotyczące konsumenta zawarte w niniejszym rozdziale stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.”
W przypadku ustawy o prawach konsumenta zmiany umożliwią korzystanie jednoosobowym firmom z 14 dniowego prawa zwrotu.
Jakie będą skutki wprowadzonych zmian ?
Trudno na tym etapie antycypować całościowe skutki dla obrotu gospodarczego, ale należy stwierdzić, iż zmiany wprowadzą na pewno wiele niejasności i problemów w praktyce. Dlatego oceniamy je negatywnie. Zmiany, wprowadzają nową kategorię podmiotów w obrocie gospodarczym – osób fizycznych, które zawierają daną umowę w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, ale z treści umowy wynika, że nie ma ona dla tej osoby charakteru zawodowego. Podmioty te będą traktowane tak, jakby były konsumentami – a więc powinno stosować się względem nich wybrane przepisy dotyczące konsumentów.
Jak jednak interpretować frazę „charakter zawodowy” ?
Tu musimy się posiłkować art. 355 KC. Jest ono użyte w art. 355 § 2 Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) normującym miernik należytej staranności przyjmowany dla przedsiębiorcy – dłużnika.
Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Różnica zakresu tak rozumianej staranności w stosunku do rozwiązania przyjętego w art. 355 § 1 k.c. polega przede wszystkim na tym, że mierniki staranności zawodowej są niejako automatycznie uwzględniane w ramach stosunku prawnego związanego z wykonywaniem działalności gospodarczej, a więc bez względu na to, czy z samego charakteru takiego stosunku, jego rodzaju i treści płyną jakieś konkretne wskazania dotyczące profesjonalnych wymagań wobec dłużnika.
Zgodnie z Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku I AGa 30/18, LEX nr 2535407 – wyrok z dnia 14 lutego 2018 r. „Wzorzec należytej staranności przedsiębiorcy oceniany jest więc przez pryzmat prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w którą wkomponowane jest wymaganie posiadania niezbędnej wiedzy fachowej, obejmującej nie tylko czysto formalne kwalifikacje, ale także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej oraz ustalone zwyczajowo standardy wymagań. Profesjonalizm dłużnika powinien przejawiać się w dwóch podstawowych cechach jego zachowania: postępowaniu zgodnym z regułami fachowej wiedzy oraz sumienności. (…)Obok fachowych kwalifikacji od profesjonalisty wymaga się zwiększonego zaangażowania w podjęte działania przygotowujące i realizujące świadczenie. Chodzi o większą zapobiegliwość, rzetelność, dokładność w działaniach dłużnika-profesjonalisty, w stosunku do podmiotów, które nie wykonują zobowiązania w ramach swojej działalności gospodarczej.
Uproszczając w ramach bieżącej porady prawnej online podmioty, prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze, jeżeli z treści umowy to wynika, będą mogły być traktowane jak konsumenci. Jeżeli dana umowa nie będzie miała charakteru zawodowego, to taki podmiot będzie mógł korzystać np. z prawa odstąpienia od umowy. Czyli np. dokona zakupu na fakturę, ale będzie traktowany jak konsument przez drugą stronę. Naszym zdaniem nie są to dobre zmiany i wprowadzą wiele problemów w praktyce obrotu gospodarczego.
W wyniku tych zmian będą potrzebne modyfikacje w takich dokumentach jak regulamin sklepu internetowego czy regulamin serwisu internetowego w kontekście klientów/usługobiorców i przysługujących im nowych praw. Najbliższe miesiące poświęcimy na wprowadzanie zmian do dokumentacji prawnej naszych klientów. Zapraszamy do współpracy.
